De kracht van de pauzeknop;
wat zijn de alarmsignalen voor een burn-out
Was je gevoelsleven maar zo helder als een stoplicht. Bij groen licht mag je vol gas je gang gaan. Bij oranje mag je gas terug nemen en bij rood licht mag je stoppen. Vaak weet je pas dat je te laat op de rem hebt getrapt op het moment dat je je anders gaat gedragen. Vergeetachtig, vermoeid, een korter lontje of geen overzicht meer hebben. Kortom je start niet meer onbezorgt je dag.
Brein in actiemodus
Wat ik voornamelijk tegenkom als ik cliënten begeleid is dat ze het gevoel hebben dat ze te veel op haar bordje heeft. Werkdruk, familieverplichtingen, social media, rekeningen die betaald en e-mails die beantwoord moeten worden. Door het vele ‘moeten’ staat je brein constant in de actiemodus en maakt je brein adrenaline aan. Dit is handig omdat je zo je lijstje kan afwerken, het zet aan tot actie. Het gaat pas mis op het moment dat je die adrenaline niet meer kan laten zakken.
Vroegtijdige waarschuwingssignalen
Het herkennen van vroegtijdige waarschuwingssignalen van een burn-out is van cruciaal belang om zo op tijd aan de rem te kunnen trekken. En zo erger te voorkomen. Hier zijn enkele veel voorkomende tekenen waar je alert op mag zijn.
Chronische vermoeidheid. Een aanhoudend gevoel van uitputting, zelfs na slaap of rust, kan een duiding geven op overbelasting.
Minder motivatie en passie. Het afnemen van interesse en enthousiasme kan ook een teken zijn dat je jezelf voorbij bent gelopen.
Emotionele uitputting. Met het voortdurend voelen van druk kan je een soort leegte ervaren, prikkelbaarheid of kan je minder goed omgaan met stress.
Verminderde productiviteit. Je vind het steeds lastiger om taken af te maken. Of je moet er überhaupt niet aan denken om ergens aan te beginnen.
Gezondheidsproblemen. Lichamelijke signalen zoals hoofdpijn, verminderde spijsvertering, te veel spierspanning en een verzwakt immuunsysteem komen vaak voort uit een langere periode van een te hoog stress level.
Hoe druk jij op de pauzeknop
Allereerst mag je waarschuwingssignalen gaan herkennen. Dit vraagt om zelfkennis, weten hoe jouw lijf functioneert in tijden van rust. De homeostase van je lichaam en brein. Dit is een meetpunt van waaruit je kan gaan herkennen welke alarmsignalen je brein jouw geeft in tijden van stress. Neem deze signalen serieus. Een beetje stress is niet erg en ook functioneel. Het wordt lastiger als je niet meer terug kan naar de ruststand.
Plan regelmatig tijd voor ontspanning. Heb jij liever een uur rust in de avond of sta je graag een half uurtje eerder op? Wat jij dan gaat doen hangt af van wat jij als ontspanning ervaart. Sporten, mediteren of naar buiten staren. Doe iets (of niets) waarvan jouw ademhaling gaat zakken.
Geef grenzen aan. Leer ‘nee’ zeggen en zorg voor meer evenwicht tussen je werk en je privéleven. Als je tijd voor jezelf hebt ingepland, bewaak deze dan ook. Baken het af door het van tevoren te melden aan je partner of collega. Dat is jouw oplaadmoment. Een batterij geeft ook niet onbeperkt energie.
Schrappen om te behappen. Soms moet je keuzes maken. Je lijf geeft het wel aan en van binnen weet je het vaak al langer. Je kan nu eenmaal niet alles tegelijk. Kies voor de bezigheden die jou het meest plezier opleveren. Natuurlijk mag je ook praktisch kijken want de rekeningen moet nu eenmaal worden betaald. maar als jij niet blij wordt van harsklanten kan je deze tijden ook vullen met klanten die jouw wel energie geven.
Creëer een ondersteunend netwerk. Zo sterk als wij zijn, je hoeft het niet alleen te doen. Zoek steun bij collega’s, vrienden, familie of bij een professionele begeleider om je te ondersteunen in jouw pad naar meer overzicht, rust en energie.
Jij hebt net zo veel recht op het indrukken van de pauzeknop (het rode licht) als ieder ander. Gun het jezelf! Lukt dat niet alleen, zoek dan hulp. Want het vooruitzicht dat je eventueel zou moeten stoppen met werken kan nog meer stress opleveren.
Warme groet,
Linda Dool
